Tekst Nienke Ledegang
Foto Paul Voorham

Traditionele ambtenaar met het hart op de tong

Michel Groothuizen is de nieuwe plaatsvervangend hoofddirecteur van DJI en houdt er een strenge taakopvatting op na, zegt hij zelf. ‘Als ambtenaar dienen wij de minister. Zo hoort  het nu eenmaal. Die opvatting deel ik niet met iedereen binnen DJI, heb ik al gemerkt. Er zijn collega’s die vinden dat de minister best een mening kan hebben, maar dat dingen toch vooral op hun manier moeten gebeuren. Ik ben niet van die school. Ambtelijk leiderschap erkent het primaat van de politiek.’

Groothuizen is een eerlijk man. ‘Ik ben tamelijk vaak eerlijk en ik ben tamelijk lang eerlijk. En dat levert weleens ongemakkelijke situaties op.’ Zoals bij zijn afscheid als directeur van het NIFP, waar hij een speech hield waarover zijn naaste adviseur zei: ‘Michel, dit moet je niet doen. Je bent wel heel kritisch, daar zitten de mensen niet op te wachten.’ De strekking van de speech: In eerdere functies kreeg hij eigenlijk altijd zijn mensen wel mee, maar bij het NIFP lukte het niet echt de gedragsdeskundige topprofessionals in beweging te krijgen, dus hij vond zichzelf maar een matig effectieve directeur voor deze organisatie. Niet slechter dan zijn voorgangers, maar toch. ‘Dat is toch ook zo?’ zegt Groothuizen hier nu over. ‘Waarom zou je dat verdoezelen?’

Blogs

Eerlijk is Groothuizen ook in zijn blogs, waar hij om vermaard is. ‘Het NIFP heeft vijf locaties in het land en het Pieter Baan Centrum. Dat maakte persoonlijk contact met alle collega´s lastig. Ik stuurde daarom regelmatig blogs naar iedereen. Zo leerden ze mij op afstand toch een beetje kennen.’ Die gewoonte nam hij mee toen hij begin dit jaar voorzitter van het coronacrisisteam van DJI werd. In die hectische periode vond hij wekelijks tijd om zijn gedachten over de crisis te delen met een grote groep mensen.

Michel Groothuizen
Michel Groothuizen, plaatsvervangend hoofddirecteur DJI

'Ik was er niet zeker van of die stoere-mannen-en-vrouwenwereld van DJI wel bij mij zou passen’

Departementale beleidsjongen

Dat hij per 1 mei aan de slag is als plaatsvervangend hoofddirecteur van DJI is eigenlijk een beetje toeval, vertelt Groothuizen. Lachend: ‘Ik ben gewoon in een fuik gezwommen. Ik stond na vierenhalf jaar NIFP best weer open voor een andere baan. Maar ik was niet speciaal op zoek naar een baan binnen DJI. Ik was er niet zeker van of die stoere-mannen-en-vrouwenwereld van DJI wel bij mij, de departementale beleidsjongen, zou passen.’ Begin dit jaar vertelde Annelore Roelofs aan Groothuizen dat ze een half jaar een klus zou gaan doen bij de IND en ze vroeg Michel haar taken waar te nemen. Al na een maand meldde Annelore dat ze gevraagd was voor een baan in de top van de IND. ‘Precies in de periode dat de coronacrisis was uitgebroken en ik crisismanager was geworden op het hoofdkantoor. Ik merkte dat ik heel enthousiast werd van mijn werk met het coronacrisisteam. De verstandhouding met de collega’s in het team, de euforie als we iets voor elkaar kregen, zoals een lading mondkapjes ... Het was lang geleden dat ik zo gemotiveerd naar mijn werk was gegaan en er zoveel energie van had gekregen.’

Groothuizen kwam dan ook uit een moeilijke periode. Twee jaar geleden overleed plotseling zijn dochter Mette, en dat wierp een grote schaduw over ‘eigenlijk alles’. ‘Het was helend om te merken dat ik weer van mijn werk kon genieten. En toen kwam het telefoontje van Annelore waarin ze meedeelde dat ze definitief de overstap naar de IND zou maken. Ze bereidde me erop voor dat Gerard zo maar een beroep op me zou kunnen doen.’

Excelleren als team

Groothuizen werd inderdaad gevraagd om haar plek in te nemen. Dankzij zijn recente positieve ervaringen op het hoofdkantoor stemde hij toe. Over zijn ambitie in deze functie is hij helder. ‘Ik wil het graag samen doen met Gerard, maar hij is wel de hoofddirecteur. We moeten als team excelleren. Ik vind niet dat het aan mij is om een eigen koers te varen. Nou goed, wat ik belangrijk vind is om op een nette manier om te gaan met de mensen die ons zijn toevertrouwd, en dan bedoel ik zowel collega’s als justitiabelen. Ervoor zorgen dat medewerkers een beetje vrolijk en veilig hun werk kunnen doen. En verder denk ik dat ik elke dag iets kan betekenen bij DJI. Er ligt genoeg uitdaging in het “gewoon laten draaien” van deze ingewikkelde organisatie, zeker in deze tijd.’