Op de fiets van PI naar politie tot rechtbank

Inspiratie op locatie. Dat is de naam van de ketenpartnerdag waarop fietsen centraal staat. Dat blijkt nog een hele organisatie: Monique Dijkstra en Lucy de Jong, allebei staffunctionaris ketensamenwerking van het samenwerkingsverband Noord Nederland (PI Leeuwarden, PI Veenhuizen en PI Ter Apel), hebben deze dag voorbereid, samen met (regio)coördinatoren Nazorg van de Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH) en de manager van de reclasseringsorganisatie. Monique Dijkstra en Homme Jan Heida van het ZVH in Groningen zijn druk in de weer met het uitdelen van hesjes – voor de herkenbaarheid – en het toewijzen van een huurfiets aan de deelnemers. Dat gebeurt na een korte presentatie en introductie in het auditorium van het CJIB. Hierna gaan de deelnemers in groepjes uiteen om allemaal een andere partner in de stad te bezoeken. De stemming is opperbest. Het is fris, maar de zon schijnt. En al op de fiets wordt er druk genetwerkt, en worden ervaringen uitgewisseld. Op de verschillende locaties staan teams klaar om de deelnemers te ontvangen en meer te laten zien van hun werk.

Ervaringen uitwisselen

Bij de gezamenlijke lunch in het Westcord hotel in Leeuwarden worden de eerste ervaringen met elkaar gedeeld. ‘Ik was nog nooit in de nachtopvang geweest, terwijl ik wel heel vaak te maken heb met deze doelgroep’, zegt een van de deelnemers tegen haar buurvrouw. ‘Ik vond het heel interessant. Het ziet er heel netjes uit, maar het is er wel behoorlijk sober.’ Haar buurvrouw komt net terug uit de PI Leeuwarden, waar een gesprek met een gedetineerde centraal stond. Voor haar is het niet de eerste keer in de PI. Als medewerker van een gemeente bezoekt ze regelmatig gedetineerden. ‘Maar voor sommigen in mijn groepje was het wel de eerste keer. Dan is de gevangenis en het gesprek met een gedetineerde heel indrukwekkend.’

Geanimeerd gesprek

Na de lunch volgt er nog een ronde werkbezoeken, zoals een bezoek aan het gerechtshof van Leeuwarden. In het statige pand met de pilaren, midden in het centrum van Leeuwarden, staan een juridisch adviseur en een gerechtsjurist al klaar om de groep te verwelkomen. Een strafrechter moet zich nog vanaf de rechtbank van de overkant naar het Gerechtshof. De middaggroep neemt plaats in een van de zittingszalen en bestaat – toevallig – uit bijna alleen maar vrouwen. Zij zijn veelal werkzaam bij de reclassering of bij een gemeente. Er ontstaat al snel een geanimeerd gesprek. De drie medewerkers van de rechtbank en het hof vertellen over hun werk. ‘Zien jullie een bepaalde trend?’ wil een van de gasten weten. De juridisch adviseur zegt: ‘Zeker. We zien steeds meer verwarde mensen die eigenlijk helemaal niet in het strafrecht thuishoren.’

Er worden ook knelpunten gedeeld. Een medewerker van Preventie met Gezag in Groningen, een initiatief waarbij ketenpartners nauw samenwerken om ondermijnende criminaliteit onder jongeren tegen te gaan, zegt: ‘Wij bedenken in de keten met alle informatie die we hebben een plan voor een jongere en dan komt zo iemand voor de rechter en die besluit dan toch tot een heel ander traject. Dat is frustrerend voor de vele ketenpartners die betrokken zijn. Waarom vertrouw je ons niet op onze expertise?’

De strafrechter is blij met deze feedback, en beaamt dat de invloed van de rechter groot kan zijn, en dat het goed is om ook de informatie van de betrokken instanties (misschien wel meer) mee te wegen.

Half serieus, half grappend

Andersom heeft hij ook een vraag aan de reclassering: ‘Kunnen jullie misschien kortere rapporten schrijven?’ De vraag is half serieus en half grappend bedoeld. ‘Het is vaak wel heel veel informatie, maar toegegeven, ik haal er ook nuttige info uit. Dan kan ik bijvoorbeeld aan een verdachte vragen hoe het mijn zijn parkietje is. Dat brengt dan wat ontspanning in de zaal.’

Zo blijkt het over en weer heel nuttig om elkaar eens in een informelere setting te spreken. Of zoals een medewerkster van het sociaal wijkteam WIJ Groningen zegt: ‘Ik heb contact met ontzettend veel partijen in mijn werk, maar de rechtbank spreek ik eigenlijk nooit. Fijn dat dat nu wel kan. Het maakt de lijnen in deze regio nog korter.’

Het is een geluid dat ook te horen is als iedereen aan het einde van de middag weer in het Westcord is gearriveerd en zijn fiets heeft ingeleverd. Bij de afsluiting met een quiz, een hapje en een drankje wordt vol lof gesproken over deze ludieke manier van ontmoeten en kennismaken. Vandaag was er even geen tegenwind in Friesland, maar uitsluitend wind mee.