Leveranciers met impact

‘Zoveel drukte ben ik niet meer gewend’, zegt H. H. is een van de ‘modelgedetineerden’ die in de tot restaurant omgebouwde sportzaal van PI Zwolle de tafels van drankjes voorziet. Aan de tafels zitten medegedetineerden van H. geanimeerd te praten met leveranciers. Ondertussen genieten zij van een driegangenmaaltijd, bereid én geserveerd door mensen van Workcenter 50|50, een succesvol Zwols initiatief van het Leger des Heils om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring op te laten doen.

Open sollicitatie

H. is handig met metaal. In het werkbedrijf van PI Zwolle last hij onderdelen aan elkaar. Dat doet hij goed: waar anderen een productie van twintig stuks per dag halen, bereikt hij met gemak de honderd, pocht hij. ‘In een hálve dag. Het is best een lastig klusje, maar ik heb een manier gevonden om het heel snel voor elkaar te krijgen.’ H. komt over niet al te lange tijd vrij en werpt spontaan een balletje op bij een van de leveranciers: ‘Ik kan het veel beter dan jullie eigen mensen’, zegt H. lachend tegen Peter Voogd, managing director van Schouten & Visschers, producent van onder andere metalen componenten. Voogd vertelt dat zijn bedrijf al twintig jaar een deel van de productie aan DJI uitbesteedt, eerst in PI Vught en nu in PI Zwolle. De celdeuren van Justitieel Complex Zaanstad zijn bijvoorbeeld door gedetineerden geassembleerd. De gedetineerden doen werk dat normaal gesproken in Oost-Europa of Azië wordt gedaan. ‘Qua omvang in euro’s is DJI voor ons niet eens zo’n grote opdrachtgever, maar we bieden de mensen hier wel de mogelijkheid om actief te zijn en aan hun toekomst te werken.’

Ex-gedetineerden in dienst

Toen hij de vraag kreeg of Schouten & Visschers ook bereid zou zijn om ex-gedetineerden een kans te geven in het bedrijf, moest hij daar wel even goed over nadenken, bekent Voogd: ‘Mijn eerste gedachte was dat ik het me best lastig leek. Maar toen dacht ik: waarom eigenlijk niet? Wij hebben behoefte aan vakmensen. En die worden hier opgeleid.’ Na een zorgvuldige procedure heeft Schouten & Visschers een ex-gedetineerde in dienst genomen. Vanaf de eerste dag loopt het goed, concludeert Voogd: ‘Het was voor ons een spannende stap. Maar als ik zie hoe hij het doet, kan ik alleen maar tevreden zijn. Zo’n jongen die nu behalve zijn werk ook een eigen woning en een sociaal leven heeft opgebouwd, dat is mooi om te zien. We nemen graag meer ex-gedetineerden aan.’

De aansluiting op de arbeidsmarkt is hoofd Arbeid Ronald van der Worp van PI Zwolle een belangrijk aandachtspunt: ‘We leiden hier bijvoorbeeld lassers op tot het niveau van TIG2. Dit zijn vakmensen waar werkgevers om zitten te springen. Het punt is dat mensen na vrijlating een reclasseringstraject in geduwd worden, waardoor ze niet meteen beschikbaar zijn voor werkgevers. In dat spanningsveld zitten we nu. Gelukkig is het allang niet meer zo dat we gedetineerden bij vrijlating een blauwe zak meegeven en zeggen: ‘Succes’. Maar de aansluiting met werkgevers zou nog veel beter kunnen.’

Passen goed in team

‘Het is een vreemd gevoel om hier rond te lopen, tussen de mensen van ‘buiten’’ bekent A., terwijl hij smult van de lasagne, met een stralende lach opgediend door een serveerster van 50|50. ‘Het lijkt wel of ik in een restaurant ben nu’, zegt hij. ‘Ik heb even totaal niet het gevoel dat ik vast zit en dat gevoel heb ik niet eerder gehad. Net als H. doet hij er alles aan om zijn tijd ‘binnen’ zo goed mogelijk te besteden. Voor mensen als A. zal werk straks de pijler onder een stabiel bestaan buiten de PI moeten vormen. Alleen weet hij ook dat werkgevers huiverig kunnen zijn om met ex-gedetineerden in zee te gaan. Daar staat tegenover dat de ervaringen vaak goed zijn. Zo heeft groothandel Albatros, DJI’s vaste leverancier van kruidenierwaren, onlangs twee ex-gedetineerden aangenomen. ‘Het bevalt ons tot op heden uitstekend’, zegt directeur Carlo Annen. ‘We hebben vooraf duidelijk aangegeven dat we alleen in zee wilden gaan met mensen bij wie alle seinen op groen staan. Maar die willen we dan ook de kans geven om zich tot volwaardige magazijnmedewerkers te ontwikkelen. De ene persoon had al veel magazijnervaring en pikte het razendsnel op. Bij de ander gaat het iets minder snel, maar hij werkt dan wel weer heel secuur. Met beiden zijn we tevreden. Onze collega’s pakken het ook goed op en vinden het leuk om hen te begeleiden. Ze passen gewoon goed in het team.’

Meer dan een zakelijke transactie

Er liggen voor leveranciers kansen genoeg om DJI te helpen zijn maatschappelijke opdracht beter uit te voeren, weet Wolter van der Vlist, inkoopadviseur van DJI. ‘Twee jaar geleden staken we als inkopers de koppen bij elkaar en stelden onszelf de vraag: ‘Wat is eigenlijk goed inkoopbeleid? Het antwoord was een waarheid als een koe: ‘Goed inkoopbeleid draagt bij aan de doelstellingen van een organisatie. DJI heeft als taak gedetineerden zo goed mogelijk terug te laten keren in de samenleving. Als je dat als uitgangspunt neemt, is inkoop niet langer een kwestie van kale, zakelijke transacties afsluiten, maar een vraag hoe leveranciers kunnen bijdragen aan onze maatschappelijke taak. We moeten leveranciers dus naar binnen halen, zoals we vanavond doen.’  DJI laat tegenwoordig in aanbestedingen het criterium ‘maatschappelijke impact’ fors meewegen. ‘Maar we kijken ook wat we met huidige leveranciers kunnen doen. Vanavond zitten hier mensen met verschillende achtergronden en expertises aan tafel. Ons doel is dat zij elkaar leren kennen en dat daar mooie initiatieven uit ontstaan.’