Tekst Jeroen van den Nieuwenhuizen
Foto Rob Acket
Mensen die na een lange tbs-tijd vrijkomen, vinden vaak moeilijk hun draai. Want terwijl zij “binnen” zaten, is de samenleving totaal veranderd. ForFACT in Almere neemt cliënten aan de hand tijdens hun voorwaardelijke tbs-opheffing. Vaak blijft het contact bestaan als zij hun strafrechtelijke titel allang kwijt zijn.
Stel je voor dat je weer eens in de stad bent waar je vijftien jaar geleden woonde. Je rijdt langs je oude huis, herinnert je de vrienden met wie je omging en die ene docent Engels die zo goed lesgaf. Fransje del Prado is regiebehandelaar/GZ-psycholoog van ForFACT, de ambulante tak van de Oostvaarderskliniek in Almere. De meeste cliënten van dit team denken bij “vijftien jaar geleden” terug aan de kliniek waar ze toen onder behandeling waren. Ruim zes jaar geleden ontstond ForFACT om de resocialisatie van tbs-cliënten in de laatste fase van hun behandeling soepeler te laten verlopen. ‘Onze cliënten hebben soms wel twintig jaar of langer in tbs-klinieken en penitentiaire inrichtingen gezeten’, zegt zij. ‘Dan zien ze ineens mensen bij de bushalte die allemaal op het schermpje van hun telefoon turen en hebben ze een ov-chipkaart nodig om met de bus mee te kunnen.’
Van aanvragen uitkering tot medicatiebegeleiding
ForFACT helpt cliënten de weg terug te vinden in de maatschappij. Dit kunnen patiënten van de Oostvaarderskliniek zijn van wie de tbs voorwaardelijk is opgeheven, maar het team begeleidt ook mensen met een andere strafrechtelijke titel. ‘Wij bieden ze ondersteuning bij alles wat ze nodig hebben’, legt del Prado uit. ‘Van het aanvragen van een uitkering en het vinden van woonruimte tot ambulante behandeling en medicatiebegeleiding. Heeft een cliënt schulden, maar heeft zijn zoon een laptop nodig, dan weten wij welk potje de gemeente daarvoor heeft.’
'Vaak gaan we samen wandelen of even boodschappen doen'
Vertrouwen winnen
Cliënten met voorwaardelijke tbs-opheffing worden via de Reclassering aangemeld bij ForFACT. Fransje del Prado: ‘Meestal winnen we hun vertrouwen. We begeleiden mensen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving, bijvoorbeeld thuis. Vaak gaan we samen wandelen of even boodschappen doen. Dat levert veel ongedwongener gesprekken op dan wanneer je elkaar op kantoor aan zit te kijken.’
Cliënten mogen bij het team blijven aankloppen, óók als zij niet meer onder de verantwoordelijkheid van DJI vallen. Del Prado: ‘Wij schrikken er niet van dat ze twintig jaar tbs’er zijn geweest. Bij tegenslag is het voor hen prettig om te kunnen praten met mensen die ze kennen en vertrouwen.’
Uitleggen
De samenwerking met ketenpartners is goed, vindt del Prado: ‘We werken nauw met ze samen, van GGZ, Leger des Heils en Reclassering tot de strafrechtketenpartners in het Veiligheidshuis. Soms is het overleg best spannend. “Kun je garanderen dat het met deze cliënt goed afloopt?”, willen politie en OM dan weten.’
‘Het mooie is dat het altijd wel lukt om uit te leggen waarom we iets doen’, vult forensisch-therapeutisch werker Rik Bosscha aan. ‘Dan vertellen we bijvoorbeeld dat agressiehanteringstherapie niet zinvol is als een cliënt dat eerder zonder resultaat heeft geprobeerd en hij er nu de motivatie niet voor heeft. Maar die cliënt wil wél van zijn schulden af, een huisje vinden en aan het werk. Door daarop aan te sluiten, komen we vaak stap-voor-stap bij de kern van de problemen.’
'Het netwerk om de cliënt heen is heel belangrijk'
