Tekst Nienke Ledegang
Foto Jarno Kraayvanger
Hoe kunnen we onze oude dienstkleding op een duurzame manier verwerken? Dat was de vraag die Bastiaan Willems, senior adviseur bedrijfsvoering bij DJI, kreeg van zijn duurzaamheidscollega’s. Een interessant vraagstuk, waar Willems met plezier zijn tanden in zette. Dat deed hij samen met Iris Koster, adviseur duurzaamheid en trainee bij DJI. Het resultaat is een driedubbele win-winsituatie: de kleding keert terug naar DJI, waar de stoffen door gedetineerden in Almelo worden verwerkt tot vilt en waar vervolgens in andere PI’s weer bruikbare producten van gemaakt kunnen worden.
Wie vertrekt bij DJI, moet zijn dienstkleding inleveren. Het gaat dan om de bekende jassen, blouses, shirts, broeken… Dat inleveren gebeurt helaas lang niet altijd, zegt Willems. ‘Van alle dienstkleding die moet worden ingeleverd bij DJI, komt slechts zo’n tien procent daadwerkelijk bij ons terug. Oud-medewerkers gooien het weg, geven het aan een collega, of nog erger: ze zetten het soms te koop op Marktplaats. Dat geeft een flink veiligheidsrisico en is ons echt een doorn in het oog. Alle dienstkleding moet bij ons terugkomen. Het is ons eigendom.’
Duurzame oplossing
Toen vanuit de club van duurzaamheidscollega Iris Koster de vraag kwam of er een duurzame oplossing mogelijk was voor de gebruikte dienstkleding, was dat voor Willems een mooie aanleiding om meteen ook naar de inleverbereidheid van oud-collega’s te kijken. ‘En dat niet alleen. Ik wilde ook kijken hoe we dit vraagstuk ten dienste kunnen stellen van onze opdracht: de re-integratie van gedetineerden.’
Willems en Koster vertellen trots en enthousiast over de oplossing die ze bedachten en die een succesvolle pilot werd. Koster: ‘We hebben contact gezocht met De Fabriek van PI Almelo. De Fabriek is een leer-werkbedrijf waar onder meer gedetineerden werkervaring opdoen. Textielbewerking is er een van de takken van sport. Er is daar al ervaring met het verwerken van oude dienstkleding van bijvoorbeeld KLM. De leermeesters daar zagen ook wel mogelijkheden voor de DJI-dienstkleding. Samen met In-Made is er gekeken hoe de verschillende materialen te recyclen zijn. Dat leverde heel veel op. Alleen de buitenjassen zijn niet te recyclen, omdat ze niet kunnen scheuren. Maar van alle andere kleding kunnen ze stoffen vervilten, spinnen en er nieuwe materialen van maken.’
Vilt
Willems: ‘De oude dienstkleding levert dus vooral veel vilt op. Dat wetende zijn Iris en ik verder gegaan in onze zoektocht, met de vraag: wat kunnen we met al dat vilt? Een van de toepassingen is een lamp van vilt. Ook kwamen we op het spoor van i-did, een sociale onderneming uit Den Haag dat allerlei producten van vilt maakt. Met hen kwamen we op het idee van bijzondere schilderijen, waaruit je ieder figuur kunt stansen dat je maar wilt. Dat levert hele kleurrijke en warme doeken op.’
Koster: ‘Het leuke is dat we die weer in de inrichtingen kunnen gebruiken. Zo waren we in PI Nieuwersluis en zagen hoe grauw de bezoekersruimtes daar overkomen. Dankzij de schilderijen van vilt kunnen we die ruimte heel erg opleuken. Ook de PI’s Zaanstad, Zeist en Zwolle gaan de vilten schilderijen afnemen.’
Thuiskomer
‘Een andere toepassing die we onderzoeken is ‘de thuiskomer’: de tas die gedetineerden na hun vrijlating meekrijgen voor hun persoonlijke bezittingen. Die is nu nog van plastic. Dat kan anders, waarom niet van vilt of nieuw doek gemaakt van oude bedrijfskleding?’, zegt Willems. ‘Wat ik mooi vind, is dat het project steeds groter wordt. Het is misschien begonnen met een duurzaamheidsvraag, maar het levert inmiddels veel meer op. DV&O haalt de dienstkleding op en brengt deze naar Almelo. Hier kunnen gedetineerden aan de slag met sorteren en verwerken van de stoffen. Wanneer de stof gereed is, verwerken de bedrijven I-did en Spinning Jenny de kleding tot vilt of nieuw doek Hierna gaat het vilt naar de inrichtingen waar gedetineerden, zoals de vrouwen in PI Nieuwersluis, er producten van maken. Zij leren daar hoe ze het vilt moeten stansen en naaien.’
Hoewel het project nog in de kinderschoenen staat, doen Willems en Koster er alles aan om er een sluitende businesscase van te maken. Willems: ‘Dat is ons doel. En daarom kunnen ook externe partijen met een goed idee bestellingen bij ons doen. We hopen dat de vilten schilderijen en lampen ook hun weg naar buiten gaan vinden.’
Daarnaast hopen we natuurlijk dat we de hoeveelheid zomaar weggegooide dienstkleding tot 0 kunnen reduceren’, voegt Koster daaraan toe. ‘Daarin gaan we onze collega’s ook opvoeden. Het moet tussen de oren komen dat alles terug moet naar ons. Dan kunnen wij er iets moois van maken.’
Met een aantal recente aanpassingen aan de dienstkleding van DJI, is de verwachting dat er de komende tijd weer veel kleding ingeleverd moet gaan worden. ‘Als iedereen dat nu netjes bij ons doet, kunnen wij er weer vilt of nieuwe doek van maken, waar onze gedetineerden weer mooie producten van maken. Dan is de cirkel rond’, aldus Willems.