Tekst Nicolline van der Spek
Foto Louis Meulstee
Voor een succesvolle terugkeer in de samenleving is niets zo belangrijk als het hebben van een betaalde baan. Cateraar Vitam biedt gedetineerden de kans om al in de gevangenis ervaring op te doen in de keuken om eenmaal buiten betaald aan de slag te kunnen gaan bij Vitam. Randy (niet zijn echte naam) pakte de kans met beide armen aan.
‘Kijk, hier hangt het weekmenu.’ Randy wijst naar het A4'tje op de koelkast in het bedrijfsrestaurant van de PI Dordrecht, waar hij elke week van maandag tot en met vrijdag te vinden is. Zijn ogen glimmen. Hier loopt iemand in zijn element. ‘Soms komt de Sligro te laat met een levering’, zegt Randy. ‘Dan kijk ik wat we nog hebben en ga ik improviseren.’
De liefde die Randy in het eten stopt, zingt rond. Steeds meer personeelsleden van de PI Dordrecht komen kijken wat Randy nu weer uit zijn hoge hoed heeft getoverd. Het valt Randy zelf ook op. Hij werkt nu zeven maanden in het bedrijfsrestaurant en het wordt steeds drukker. Een natuurtalent, want hij heeft geen enkele horecaervaring. ‘Ik houd gewoon heel erg van koken,’ relativeert Randy zijn skills in de keuken.
Melanie Post, hoofd voedingsdienst van Vitam, begeleidt vijf gedetineerden in de keuken van de PI Dordrecht en noemt Randy een talent. ‘Hij stak er meteen met kop en schouders bovenuit. Randy toonde vanaf dag één enorme inzet en hij heeft veel inzicht in wat er gedaan moet worden.’
Missie
Zodra Randy uitstroomt in een BBA (beperkt beveiligde afdeling) mag hij zijn kookkunsten vertonen op een Vitam-locatie buiten de PI. Met als uiteindelijk doel een volledig betaalde baan bij Vitam, waar hij gaat samenwerken met een topkok. Hij heeft er al gesolliciteerd en is aangenomen. ‘Deze kans heeft me echt veranderd. Als je iets doet wat je leuk vindt, verandert alles vanzelf in het positieve. Ik zou alle gedetineerden willen adviseren hetzelfde te doen. Maak wat van je tijd binnen, zodat je buiten verder kan. Maar laat ik niet op de zaak vooruitlopen, ik moet mezelf nog wel bewijzen natuurlijk.’
‘Je hebt je in híer al bewezen,’ stelt Mark Hufken hem gerust. Hufken is operationeel manager bij Vitam en begeleidt vanuit Vitam de samenwerking met de PI Dordrecht. In totaal verzorgt de cateraar de maaltijden in twaalf gevangenissen. Een bedrijf met een missie, goed voor de wereld én de mens. Er wordt zoveel mogelijk lokaal ingekocht en voedselverspilling wordt tegengegaan. Daarnaast biedt Vitam mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt opleidings- en doorgroeimogelijkheden in het cateringvak. Sinds juni 2022 geldt dit ook voor gedetineerden. Vitam gelooft dat iedereen een gelijke kans verdient op de arbeidsmarkt.
‘Als je iets doet wat je leuk vindt, verandert alles vanzelf in het positieve’ - Randy
Samenwerking
Het initiatief kwam bij Vitam vandaan. Hufken: ‘Wij hebben in ons voorstel aan DJI meegenomen dat we heel graag gedetineerden een kans willen bieden. Zowel binnen als buiten de muren van de gevangenis.’
Corwin Leerlooijer is plaatsvervangend hoofd Arbeid in de PI Dordrecht, en zegt blij te zijn met de uitgestoken hand van Vitam: ‘Voor een succesvolle terugkeer in de samenleving is er niets zo belangrijk als het hebben van een betaalde baan. Het geeft mensen perspectief én zekerheid zodra ze buiten komen. Rust en regelmaat.’
Eerlijk is eerlijk, Vitam-medewerker Post zegt dat ze het in het begin best spannend vond om te gaan werken met gedetineerden. ‘Inmiddels staat er een hele goede groep in de keuken, vijf man sterk met Randy als kers op de taart. Maar ieder mens is bevooroordeeld als hij gaat werken in een gevangenis. Dat was ik ook. Totdat je hier binnenstapt. Dan zie je geen gedetineerde maar gewoon een mens. We werken vaak één op één. Dan hoor je ieders verhaal en leer je de andere kant kennen van iemand.’
‘Iedereen is bevooroordeeld als hij gaat werken in een gevangenis. Dat was ik ook. Totdat je hier binnenstapt.’ - Melanie, Vitam
Productiewerk? In-Made kan het!
In-Made is het productiebedrijf van Dienst Justitiële Inrichtingen. Zo'n 8000 gedetineerden zijn er actief in 30 productiebedrijven en werken er aan hun toekomst. De productielocaties voorzien in een breed scala aan handmatig en machinaal productiewerk. Productiewerk uit te besteden? Neem een kijkje op de website van In-Made.
Succesverhaal
De samenwerking is van meet af aan een succesverhaal, geven alle betrokkenen toe. Leerlooijer: ‘We vinden elkaar als het nodig is. De lijnen zijn kort. Dat is prettig samenwerken.’ Andersom waardeert Vitam de wil tot meedenken. Hufken: ‘We zijn als cateraar actief in meerdere PI's, maar als we iets nieuws willen uitproberen dan kunnen we altijd aankloppen bij PI Dordrecht en vinden we vaak een gewillig oor.’
Leerlooijer: ‘Het is onze taak als DJI om te kijken hoe we gedetineerden succesvol kunnen laten uitstromen. We denken dus graag mee met ketenpartners als Vitam. We geloven in de missie van Vitam. Ze bieden gedetineerden opleidingskansen. Daar is de samenleving ook bij gebaat. Bedrijven zitten te springen om mensen.’
