Het stelsel voor vrijheidsbeneming van justitiële jeugdigden gaat flink op de schop. Minister voor rechtsbescherming Sander Dekker werkt toe naar een stelsel waarbij jongeren in een kleinschalige voorziening (KV) of een landelijke specialistische voorziening (LSV) geplaatst zullen worden. Een brief hierover stuurde hij eind juni naar de Tweede Kamer.

Meer maatwerk

Het doel van de voorgestelde maatregelen is meer maatwerk bij de vrijheidsbeneming van justitiële jeugdigen. Met de beweging naar kleinschaligheid wordt ingezet op het een sterkere synergie met jeugdhulp.  Een KV is een plaats waar jeugdigen dicht bij hun eigen leefomgeving verblijven, met een laag beveiligingsniveau en veel aandacht voor zorg en dagbesteding. Jongeren komen in een LSV als zij niet regionaal geplaatst kunnen worden om delictgerelateerde redenen, vanwege het onderzoeksbelang, zorgproblematiek en/of een hoge(re) beveiligingsnoodzaak. De keuze voor een verblijf in een KV danwel LSV gebeurt op basis van een gerichte screening en risicotaxatie.

Sluitingen

De nieuwe koers heeft consequenties voor alle Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI’s) in Nederland. Het aantal plaatsen wordt afgebouwd en twee JJI’s gaan sluiten: JJI Via Het Keerpunt per 2020 en JJI Juvaid per 2021. Daarnaast verhuist Forensisch Centrum Teylingereind in 2021 van de huidige locatie naar de naastgelegen nieuwbouw. De leegstaande JJI-locatie wordt hierna afgestoten. De overgebleven JJI’s (Forensisch Centrum Teylingereind, JJI Lelystad en de Rijks JJI) krijgen de opdracht zich de komende jaren gefaseerd om te vormen tot een LSV. Tot slot komen er, naast de huidige KV in Amsterdam, vier nieuwe KV’s in Rotterdam, Den Haag en de regio’s Noord en Zuid. De minister verwacht dat een aantal medewerkers van de te sluiten JJI’s in deze laatste twee KV’s aan de slag kan.

Betere aansluiting

Angélique Koevoets, plaatsvervangend divisiedirecteur forensische zorg en justitiële jeugdinrichtingen: ‘Met dit besluit is een grote stap genomen richting een andere manier van vrijheidsbeneming van justitiële jongeren. Het huidige stelsel kent één type instelling (‘one size fits all’). In 2014 al zijn wij gestart met de verkenning invulling vrijheidsbeneming justitiële jeugd (VIV JJ). De aanleiding voor deze verkenning lag in de dalende instroom, de diversiteit in behoeften van de doelgroepen in de JJI en de discontinuïteit met het leefsysteem doordat de JJI’s zich veelal op grote afstand bevinden. Het besluit geeft een beetje een dubbel gevoel. Enerzijds is er de sluiting van twee prachtige JJI’s, maar aan de andere kant ontstaat de mogelijkheid voor maatwerk in zowel zorg als beveiliging voor justitiële jongeren. Daarnaast is er straks een betere aansluiting op de jeugdzorg mogelijk en werken we daar intensiever mee samen.’